آغاز اسلام در آزادوار:
یزدگرد سوم آخرین پادشاه ساسانی در سال 28ه.ق در طی شکست سپاه ایران از اعراب به بیهق آمد حمله اعراب به بیهق در عصر خلافت عثمان بود و مردم بیهق سپاه مهاجم اعراب را که سرداری اسودبن کلثوم عدوی(از سرداران عبدا...بن عامر والی بصره)به خراسان حمله کرده بودند و خود او را کشتند اما سرانجام فتح بیهق توسط برادرش ادهم از ماموران عبدا... بن عامر در سالهای 30یا31ه.ق به اتمام رسید(احمدبن یحیی بلاذری،فتوح البلدان ،ترجمه دکتر محمد توکل تهران ،نشر فقره 1367ص 526 همچنین تاریخ بیهق ص 44 و کتاب پاژشماره 14،13 ص 30،29.
در سال 30 ه ق، اباسالمبن یزید، بهدستور یزیدبن عامر، جوین را فتح كرد و اهالی آنجا را بهاسارت گرفت (بلاذری، ص 403ـ 404). - به گفتة بلاذری(وی از تاریخنگاران و جغرافیدانان قرن دوم هجری قمری بود که در بغداد زندگی میکرد) عثمانبن عفان ولایت بصره به عبداللهبن عامربن گریز داد. عبدالله خود به جنگ خراسان شد. در خراسان ابوسالم یزیدبن یزید جرشی را به فتح نیشابور گسیل کرد. ابوسالم پس از گشودن نیشابور جوین را نیز گشود و بردة بسیار گرفت (صص 158-159، قس: یعقوبی، 2/59). حاکم نیشابوری (د 405ق/1058م) «به نقل صحیح از ثقات» مینویسد: «عبداللهبن عامر سرعت نمود و سعی فرمود و عنقریب به آزادوار جوین نزول کرد» (ص 125) .گردیزی (تاریخنگار ایرانی در حدود 442ق/1050م) نوشته است: «بعضی گویند ]ابنعامر[ به قومس آمد و پس به گویان ](جوین)[ آمد و آنجا مقام کرد و ]از[ آنجا به آزادوار آمد و صلح کرد و ... به نیشابور آمد ... اندرسنة تسع و عشرین» (ص 227)
با این اوصاف می توان گفت فتح آزادوار هم در حدود سال 30 یا 31 ه.ق برابر زمامداری عثمان صورت گرفته باشد و آغاز اسلام در آزادوار سال30یا 31ه.ق است.
در تاریخ بیهق است که دو سال قبل از فتح بیهق بدست لشکر اسلام یزدگرد آخرین پادشاه ملوک عجم به بیهق آمد و بر سر روستا خیمه زد دهقان ( رئیس قریه ) بیهق پیش او رفت و یزدگرد او را خلعت داد. یزذگرد مذکور پسر شهریار و نوه خسرو پرویز بوده که در سال سی و یک هجرت در مرو بدست آسیابانی کشته شد (از کتاب تاریخ سبزوار سید علی نقی امین ص 82 )
|